„(...) polszczyzna jest zobowiązaniem, a dla niektórych pasją” - Czesław Miłosz
ZAŁĄCZNIK NR 3
DO PROTOKOLU WALNEGO ZGROMADZENIA TOWARZYSTWA KULTURY JĘZYKA
26 MARCA 2022 ROKU
Sprawozdanie z prac Towarzystwa Kultury Języka
w kadencji 2019-2022
Z funkcji przewodniczącej Komisji Rewizyjnej w styczniu 2021 r. zrezygnowała dr hab. Maria Przastek-Samokowa.
Towarzystwo Kultury Języka liczy obecnie ogółem 174 członków, w tym: 162 zwyczajnych, 12 honorowych, 1 wspomagający. Członkowie Towarzystwa są zrzeszeni w 6 oddziałach terenowych w: Białymstoku, Grajewie, Łomży, Płocku, Siedlcach i Warszawie, oraz w 2 sekcjach problemowych: gwaroznawczej i logopedycznej, przy czym tylko Sekcja Logopedyczna ma własny zarząd i członków; w pracach Sekcji Gwaroznawczej uczestniczą wszyscy zainteresowani członkowie Towarzystwa.
Oprócz wyżej wymienionych oddziałów formalnie w skład Towarzystwa wchodzi jeszcze Oddział w Dąbrowie Białostockiej. Jego prezes mgr Jerzy Białomyzy, który był niezwykle aktywny w projekcie „Dialog pokoleń” w latach 2019-2020 i wcześniej, stwierdził jednak, że oddział de facto nie istnieje, nie złożył jednak formalnego wniosku o skreślenie z listy oddziałów.
Prace Zarządu Głównego Towarzystwa dzielą się na prace Zarządu in gremio oraz prace prezydium ZG. Zgodnie ze Statutem TKJ odpowiedzialność za bieżącą działalność ponosi prezes i prezydium Zarządu.
W czasie kadencji 2019-2022 odbyły się 3 posiedzenia Zarządu Głównego w następujących terminach: 29.03.2019 r., 24.02.2020 r., 27.01.2021 r. W czasie posiedzeń prezydium sprawozdawało Zarządowi Głównego działania przez nie podjęte od ostatniego posiedzenia a zarządy oddziałów i sekcji sprawozdania ze swojej działalności. Sprawozdania z posiedzeń Zarządu Głównego znajdują się w dokumentacji Towarzystwa.
Prezydium zbierało się na posiedzeniach co najmniej 2 razy w roku, w czasie których omawiano sprawy bieżącej działalności Towarzystwa (protokoły z posiedzeń znajdują się w dokumentacji)
Do najważniejszych prac prezydium należały:
Do szczególnych osiągnięć obecnej kadencji prezydium ZG zalicza powołanie do życia Oddziału TKJ w Płocku, oraz wznowienie działalności Oddziału w Siedlcach, za co szczególne podziękowania należą się dr Agnieszce Grażul-Luft – prezes Oddziału w Płocku, i dr Renacie Bryzek – prezes Oddziału w Siedlcach.
Na szczególną uwagę zasługuje też strona internetowa Towarzystwa, co jest zasługą dr Joanny Zawadki – sekretarz Zarządu Głównego.
Towarzystwo Kultury Języka było reprezentowane na II Kongresie Towarzystw Naukowych w Poznaniu (!4-15.09.2018), w czasie którego prezes TKJ przedstawił referat Towarzystwo Kultury Języka i jego działalność na rzecz środowisk lokalnych (publikacja w: Rola towarzystw naukowych w rozwoju świadomości obywatelskiej i kulturowej, pod red. Andrzeja Gulczyńskiego i Zbigniewa Kruszewskiego, ISBN 978-83-7654-441-0, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań 2019).
1) Skład Zarządu na kadencję 2019-2022
2) Sąd Koleżeński:
3) Komisja Rewizyjna:
Na liście jest 18 osób; składki płaci 5-6 osób.
Ze względu na Covid 19 wiele przedsięwzięć zostało odłożonych na czas bliżej nieokreślony.
Białystok 3 II 2022 prof. dr hab. Urszula Sokólska
Prezes Oddziału TKJ w Białymstoku
13, przybyło: 0, ubyło: 2
suma wpływów: 1 950 zł
w tym składki członkowskie w: 2019 r. – 650 zł, 2020 r. – 650 zł, 2021 r. – 650 zł
1) Sokołów Podlaski 08 VIII 2019 r. Przeprowadzenie w ramach projektu NCK cyklu warsztatów, ćwiczeń i pogadanek językowych z uczniami n/t korzystania ze słowników gwar polskich.
2) Konferencja międzynarodowa pn.: 2019 Polish Cognitive Linguistics Association Conference Cognitive Linguistics in the Year 2019 September 26-28, University of Bialystok, Poland. Lucyna Bagińska, Amalgamat w badaniu strategii tekstowej wierszy o obrazach Arnolda Böcklina na przykładzie poezji Zofii Gordziałkowskiej.
3) Ogólnopolska konferencja pn.: Dialog pokoleń VI, Sokołów Podlaski, Towarzystwo Kultury Języka oraz Instytuty Języka Polskiego i Polonistyki Stosowanej Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego 6.08 – 8.08. 2019 r. Wygłoszenie referatu pt.: „Język ekfraz młodopolskich na podstawie wybranych wierszy Zofii Gordziałkowskiej z tomu „Böcklin w poezji”, Lucyna Bagińska.
4) Białystok, 11 II 2021 r. - e-spotkanie informacyjno-konsultacyjne zorganizowane we współpracy z Ośrodkiem Rozwoju Edukacji w Warszawie oraz Kuratorium
w Białymstoku pn.: Model funkcjonowania Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą. Przedstawienie prezentacji pn.: „Wybrane przykłady współpracy grajewskich szkół na rzecz uczniów ze SPE i ich rodzin”. (Wystąpienie i przedstawienie przedmiotowej prezentacji stanowiło główną część spotkania).
5) Ełk, V i VI 2021 r. Przygotowanie i przeprowadzenie we współpracą z Wyższą Szkołą Gospodarki w Bydgoszczy cyklu szkoleń i ćwiczeń o tematyce savoir vivre
w edukacji osób niepełnosprawnych oraz projektowania uniwersalnego. Warsztaty przeprowadzone zostały w na podstawie autorskiego programu zajęć. Podczas ich realizacji wykorzystano nowoczesne technologie informatyczne, jak na przykład symulatory, dialery, komputery ze specjalistycznym oprogramowaniem, a także ubiory geriatryczne, wózki inwalidzkie itp. pomoce dydaktyczne.
6) Grajewo – Niećkowo, 21-22 VII 2021 r. zorganizowanie we współpracy
z Oddziałem Warszawskim Towarzystwa Kultury Języka, Instytutem Języka Polskiego UW, Fundacją Języka Polskiego, Starostą Powiatu Grajewskiego oraz Burmistrzem Miasta Grajewo konferencji naukowej pt. TENDENCJE ROZWOJOWE WSPÓŁCZESNEJ POLSZCZYZNY.
7) Grajewo – Niećkowo – Ełk, 19 – 25 VII 2021 r. zorganizowanie we współpracy
z Oddziałem Warszawskim Towarzystwa Kultury Języka, Instytutem Języka Polskiego UW, Fundacją Języka Polskiego, Starostą Powiatu Grajewskiego oraz Burmistrzem Miasta Grajewo warsztatów gwaroznawczych.
Grajewo-Warszawa-Białystok, 24 II 2021 r. - opracowanie we współpracy z Zarządem Głównym TKJ w Warszawie kompletnego projektu badawczego pn.: Język Podlasia ostatniego stulecia w badaniach uczniów i studentów.
Grajewo, dnia 1 marca 2022 r. mgr Jarosław Konopka
Prezes Oddziału w Grajewie
Obecnie Oddział w Łomży ma 24 członków, w tym 4 honorowych, którzy nie płacą składek. W 2021 roku składki opłaciło tylko 8 osób, ponieważ nie prowadziliśmy działalności. W ciągu kadencji zmarły dwie osoby spośród członków Towarzystwa. Imienny wykaz członków w załączeniu.
Od początku kadencji realizowaliśmy działalność statutową zgodnie z przyjętym planem. W 2019 roku odbyło się dziewięć zebrań seminarium językowego. W 2020 roku odbyły się dwa zebrania seminarium, w styczniu i w lutym.
W okresie pandemii, od marca 2020 i w 2021 roku, zrezygnowaliśmy z pracy zespołowej. Zawiesiliśmy działalność seminariów językowych, do których wrócimy w kwietniu br. Nie odbyła się też planowana konferencja poświęcona pamięci językoznawców – prof. Barbary Bartnickiej i prof. Michała Jaworskiego. W momencie ustania pandemii wrócimy do tego zadania.
Ja osobiście zrobiłam niewiele. Bardzo dużo chorowałam w tym okresie. (Co jest chyba normalne w moim wieku. Ukończyłam 88 lat 28 stycznia 2022 r.)
Część członków TKJ pracowała bardzo intensywnie, uczestnicząc w konferencjach, pisząc prace naukowe i publikując je. Należy tu wymienić prof. Małgorzatę Dajnowicz z Uniwersytetu w Białymstoku, członka honorowego TKJ, i dr Marię Tocką.
Zmarły spośród naszych członków w 2021 roku: Albina Chojak – wieloletnia dyrektor Zespołu Szkół Weterynaryjnych w Łomży, i Anna Górtatowska – pracownica Urzędu Gminy w Łomży.
W mijającej kadencji spotkania seminarium odbywały się zgodnie z planem w 2019 roku. W następnych latach, z powodu ograniczeń pandemicznych, odbyły się tylko dwa zebrania seminarium. W styczniu 2020 wykład Liga Kobiet – główne nurty działalności wygłosiła prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz, historyk z UwB; w lutym dr Maria Tocka kontynuowała wykład prof. Dajnowicz przedstawiając temat Cele i zadania Ligi Kobiet w latach 1945-1989.
W tej kadencji nasi członkowie reprezentowali TKJ na konferencjach organizowanych przez inne podmioty, jako współorganizatorzy lub uczestnicy z wygłoszonym referatem:
Sekretarz Zarządu Oddziału TKJ Prezes Zarządu Oddziału TKJ
Krystyna Hoffman prof. dr hab. Henryka Sędziak
Łomża, dnia 20 lutego 2022 r.
Oddział w Płocku został powołany 8 listopada 2019 roku. Podczas Walnego Zgromadzenia Członków Oddziału w Płocku Towarzystwa Kultury Języka 26 listopada 2019 roku zostały wybrane władze Oddziału.
Zarząd:
Komisja Rewizyjna:
Sąd Koleżeński:
Oddział w Płocku, powołany 8 listopada 2019 roku, rozpoczął działalność z liczbą 13 członków. W 2020 roku deklarację członkowską złożyły 2 kolejne osoby (przyjęte formalnie w 2021 r.). Wskutek działalności popularyzatorskiej prowadzonej w 2021 roku chęć przystąpienia do Towarzystwa wyraziły 24 osoby (przyjęte formalnie w styczniu 2022 roku). W lutym 2022 roku kolejna osoba złożyła deklarację i została przyjęta. Obecnie Oddział liczy 39 członków (lista imienna w załączeniu).
Kandydaci na członków, wyrażając chęć dołączenia, otrzymują informację o wysokości składek i konieczności ich płacenia. Członkowie są informowani o konieczności płacenia rocznych składek. Składki są wpłacane bezpośrednio na konto TKJ (podane na stronie internetowej), bez pośrednictwa Oddziału. W Oddziale nie ma zatem bieżącej informacji o liczbie i kwocie wpłat. Do tej pory Oddział nie wydawał żadnych pieniędzy pochodzących z tych składek.
W 2020 roku odbyły się cztery spotkania (online) z młodzieżą (w sumie około 100 uczestników). Tematem była agresja językowa.
Tytuł spotkań: „Słowa mają wielką moc” (zajęcia dydaktyczne).
Uczestnicy:
17 marca 2021 roku odbyło się (online, opóźnione z powodów epidemicznych) spotkanie inaugurujące działalność Oddziału w Płocku. Wzięło w nim udział kilkudziesięciu uczestników reprezentujących środowisko Towarzystwa Kultury Języka, Mazowieckiej Uczelni Publicznej w Płocku (studenci, pracownicy, uczniowie liceum), mieszkańcy Płocka.
Referaty wygłosili:
W okresie wrzesień-grudzień 2021 roku dr Agnieszka Grażul-Luft realizowała autorski projekt popularyzatorski pn. „Słowa mają wielką moc”, skierowany do dzieci. Odbyło się
11 spotkań (zajęcia dydaktyczne): 2 w grupach przedszkolnych (Przedszkole Niepubliczne Sióstr Salezjanek, Warszawa – Międzylesie) oraz 9 (klasy1-3) w Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 11 w Płocku.
W 2020 roku w celu rozpropagowania inicjatywy utworzenia, ugruntowania Oddziału w środowisku lokalnym i nawiązania współpracy pozyskano dwa honorowe patronaty: Rektora Mazowieckiej Uczelni Publicznej w Płocku oraz Prezydenta Miasta Płocka.
dr Agnieszka Grażul-Luft
Prezes Oddziału w Płocku
Płock, 18 lutego 2022 roku
1) Zarząd:
2) Członkowie:
Obecnie Oddział w Siedlcach liczy 23 członków, w tym 2 osoby wpłacające składkę w połowie jej wysokości. W 2021 roku Oddział w Siedlcach liczył 22 członków, z czego składki opłaciło tylko 6 osób, ponieważ nasz oddział prowadził działalność w ograniczonym zakresie, odbywały się tylko spotkania organizowane za pośrednictwem narzędzi technologii informacyjnej. W 2020 r. Oddział liczył 21 członków. Składki opłaciło 13 osób.
Imienny wykaz członków Towarzystwa w załączeniu.
3) Działalność statutowa Oddziału:
Od początku kadencji realizowaliśmy działalność statutową zgodnie z planem przyjętym na pierwszym Walnym Zgromadzeniu Członków Oddziału Towarzystwa pod koniec 2019 roku. Wówczas zostały wybrane nowe władze TKJ Oddział w Siedlcach, ustalony plan działań na kolejną kadencję. W 2019 roku odbyło się jedno spotkanie - wykład otwarty dla członków Towarzystwa, nauczycieli i uczniów szkół siedleckich. W 2020 roku odbył się wykład otwarty dla logopedów, członkowie Towarzystwa uczestniczyli również w zebraniu naukowym Oddziału Warszawskiego Towarzystwa Kultury Języka oraz w inauguracyjnym spotkaniu Oddziału Towarzystwa Kultury Języka w Płocku.
W 2021 roku działalność siedleckiego oddziału Towarzystwa w znacznym stopniu została ograniczona ze względu na obostrzenia związane ze stanem epidemii. Odbyły się trzy spotkania naukowe, podczas których wygłoszone zostały wykłady przez zaproszonych gości. Spotkania odbywały się online, za pośrednictwem aplikacji Meet.
4) Imprezy naukowe i popularnonaukowe
a) Seminaria naukowe
b) Wykłady otwarte
c) Wykłady popularnonaukowe
5) Uwagi różne
Członkowie TKJ oddział w Siedlcach, nauczyciele pracujący w szkołach współorganizowali (w ograniczonym zakresie ze względu na pandemię) konkursy o zasięgu szkolnym lub międzyszkolnym, konkursy poświęcone szeroko pojętym zagadnieniom kultury języka, dyktanda. Członkowie Towarzystwa współpracują m.in. z Siedleckim Towarzystwem Naukowym, Naukowym Kołem Logopedycznym UPH Siedlce.
Działalność Towarzystwa, ze względu na okres pandemii, była utrudniona, jednak od końca 2019 roku, kiedy reaktywowany został Oddział TKJ w Siedlcach systematycznie dołączają nowi członkowie Towarzystwa, zachęceni działalnością popularyzatorską.
Sekretarz Oddziału TKJ w Siedlcach Prezes Oddziału TKJ w Siedlcach
Janusz Karasek dr Renata Bryzek
Siedlce, 28 lutego 2022
Ostatnie zebranie sprawozdawczo-wyborcze Oddziału Warszawskiego TKJ odbyło się 6.11.2019 r. Wybrano na nim Zarząd OW TKJ w 7-osobowym składzie:
Kadencja wybranego Zarządu OW TKJ obejmowała 2 lata i 4 miesiące. Przez cały ten okres OW TKJ podobnie jak w ubiegłych kadencjach ściśle współpracował z Sekcją Gwaroznawczą TKJ prowadzoną przez prof. dr hab. Barbarę Falińską. Podejmowane wspólne działania miały na celu upowszechnianie kultury języka oraz dokumentowanie gwary.
Liczba członków Oddziału Warszawskiego liczy obecnie 51 osób, w tym 8 członków honorowych. Większość z nich nie uczestniczy w pracach TKJ, na zebraniach bywa nie więcej niż 10-15 osób, większość zalega też ze składkami członkowskimi.
Podtrzymując tradycję TKJ, Oddział Warszawski zorganizował w ostatniej kadencji 4 zebrania naukowe:
Wszystkie zebrania miały charakter otwartych spotkań naukowych. W marcowym, odbywanym w Sali, wzięło udział 12 osób, w grudniowym zdalnym uczestniczyło 101 osób z różnych ośrodków naukowych w Polsce i za granicą, na dwóch ostatnich było obecnych po 40 osób.
W minionej kadencji członkowie OW TKJ wygłosili 30 prelekcji na temat poprawności językowej, dialektologii, semantyki i frazeologii na zaproszenie domów kultury, ośrodków metodycznych, starostw, urzędów gmin oraz szkół.
W minionej kadencji OW TKJ starał się koncentrować swoje wysiłki na opracowywaniu projektów badawczych dotyczących badań gwaroznawczych. Jeden z nich „Dialog pokoleń” przez kolejne 3 lata (2020, 2021 i 2022) zajmował jedno z pierwszych miejsc na liście nagrodzonych projektów w ramach programu realizowanego przez Narodowe Centrum Kultury „Ojczysty – dodaj do ulubionych”, dzięki czemu TKJ otrzymywało dofinansowanie na badania gwaroznawcze prowadzone wspólnie ze szkołami w Polsce północno-wschodniej.
Oprócz tego OW TKJ złożył w ostatniej kadencji 2 wnioski do Podlaskiego Urzędu Marszałkowskiego, które mimo pozytywnej opinii komisji konkursowych nie otrzymały dofinansowania: „Badania gwaroznawcze na Podlasiu i Suwalszczyźnie” (w 2020 r.) „ Język Podlasia w badaniach uczniów i studentów” (w 2021 r.)
W latach 2019-2022 Oddział Warszawski Towarzystwa Kultury Języka wspólnie z Sekcją Gwaroznawczą realizował projekt Dialog pokoleń”. Miał on na celu ocalenie od zapomnienia dawnych zwyczajów oraz resztek gwar ludowych, które są dziś znane wyłącznie najstarszym mieszkańcom wsi. Brali w nim udział nie tylko naukowcy, ale także nauczyciele i uczniowie z kilkunastu szkół, którzy pod kierunkiem członków TKJ przeprowadzali wywiady z osobami znającymi gwarę, a później na podstawie zebranego materiału wypełniali kwestionariusze, spisywali opowieści ludowe i sporządzali słowniczki gwarowe. Wielu z nich dzięki uczestnictwu w projekcie zrozumiało, że gwara nie jest czymś gorszym, że jest wartością, którą należy szanować. Ważnym rezultatem projektu było również przygotowanie nauczycieli do prowadzenia niekonwencjonalnych lekcji na temat języka w terenie i organizowania w szkołach zajęć mających na celu naukowe podejście do językowego dziedzictwa narodowego.
W ramach projektu możliwe było poza tym zrealizowanie bardzo wielu działań zgodnych z założeniami programowymi Towarzystwa, m.in.:
W 2020 roku WCIES powtórnie zaproponował OW TKJ zorganizowanie konferencji naukowej i wydanie tomu pokonferencyjnego na temat języka tekstów reprezentujących różne typy dyskursu. Działania te miały się przyczynić do powiększenia bazy metodycznej obejmującej nowoczesne lekcje języka polskiego, na których zagadnienia językowe będą poruszane łącznie z literackimi. Wsparcie finansowe projektu zapewnił Urząd Miasta Stołecznego Warszawy. W efekcie w październiku 2020 r. odbyła się na Uniwersytecie Warszawskim konferencja naukowa „Od uwielbienia do wzgardy. O języku emocji w literaturze, w filmie i publicystyce”, a w 2021 r. został opublikowany tom pokonferencyjny zawierający referaty wygłoszone na konferencji.
Mimo niesprzyjających warunków do spotkań stacjonarnych ze względu na pandemię, która była powodem wprowadzenia zdalnego nauczania w szkołach i na wyższych uczelniach, w ciągu ostatniej kadencji OW TKJ udało się zorganizować cztery konferencje naukowe i dwie konferencje metodyczne. Były to:
Współorganizatorami wszystkich konferencji naukowych były: Instytut Języka Polskiego UW oraz Fundacja Języka Polskiego, konferencji poświęconej językowi emocji Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjnych i Szkoleń.
W roku sprawozdawczym OW TKJ zorganizował 10 warsztatów językowych dla uczniów, studentów, doktorantów, nauczycieli, animatorów kultury oraz osób zainteresowanych językiem i jego poprawnością:
Ostatnia kadencja przyniosła 7 ważnych publikacji napisanych lub zredagowanych przez członków OW TKJ. Istotne jest to, że żadna z nich nie była finansowana ze środków TKJ, ale wyłącznie z dotacji zewnętrznych, co pokazuje, że współpraca OW TKJ z potencjalnymi sponsorami układała się w ostatniej kadencji dość dobrze.
Dr hab. Elżbieta Wierzbicka-Piotrowska, prof. UW
Prezes Oddziału Warszawskiego
Warszawa, 8 marca 2022 r.
Według aktualnych danych – 29 członków (w tym 4 członków honorowych, ale 2 aktywnych: prof. Maria Kielar-Turska oraz mgr Jacek Asperski). Spośród członków Sekcji składki opłaca 13 osób.
A. Organizacja konferencji (2 konferencje naukowe):
Organizatorami konferencji byli: Zakład Logopedii i Lingwistyki Edukacyjnej Akademii Pedagogiki Specjalnej, Sekcja Logopedyczna Towarzystwa Kultury Języka, Centrum Logopedyczne Instytutu Polonistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego. Na organizację tej konferencji Zakład Logopedii i Lingwistyki Edukacyjnej APS otrzymał dotację w wysokości 18.700 zł z MNiSW w ramach programu DZIAŁALNOŚĆ UPOWSZECHNIAJĄCA NAUKĘ 2019. Wniosek do DUN-u sporządziły dr Izabela Więcek-Poborczyk i dr Katarzyna Ita Bieńkowska.
Członkowie Sekcji Logopedycznej byli w komitecie naukowym konferencji (dr hab., prof. APS Sławomir Śniatkowski, dr Danuta Emiluta-Rozya, dr Katarzyna Ita Bieńkowska, dr Izabela Więcek-Poborczyk) oraz w komitecie organizacyjnym (dr Justyna Żulewska – koordynator Komitetu organizacyjnego – nie jest członkiem sekcji, dr Katarzyna Ita Bieńkowska, dr Dorota Lipiec, dr Izabela Więcek-Poborczyk, mgr Agata Mężyk, dr Danuta Emiluta-Rozya, dr hab., prof. APS Sławomir Śniatkowski i inni pracownicy Zakładu Logopedii i Lingwistyki Edukacyjnej APS)
Członkowie Sekcji Logopedycznej brali czynny udział w konferencji: referaty wygłosili (wymieniam jedynie członków SL TKJ, informacje podane są w kolejności wystąpień podczas konferencji) podczas sesji plenarnych: prof. dr hab. J. Porayski-Pomsta, dr hab., prof. APS Sławomir Śniatkowski, dr D. Emiluta-Rozya – 2 referaty (w tym 1 wspólnie z doc. dr hab. n.med. Krystyną Szymańską z WUM) oraz prowadzenie dyskusji panelowej, prof. dr hab. M. Kielar-Turska, dr hab. D. Pluta-Wojciechowska. Wykłady w sekcjach: dr M. Kurowska – 2 referaty (w tym 1 we współautorstwie z dr J. Zawadką i dr E. Sadowską), dr hab. O. Jauer-Niworowska, dr I. Więcek-Poborczyk (współautorstwo dr D. Lipiec, mgr A. Mężyk), dr E. Sadowska. Warsztaty prowadziła (wymieniam jedynie członków SL TKJ): dr hab. Natalia Siudzińska. Plakat prezentowała: dr E. Wolańska (współautorstwo dr A. Wolański)
W konferencji wzięło udział około 120-130 osób (nie jest możliwe podanie konkretnej liczby uczestników, ponieważ logowanie następowało w różnym czasie). Obrady odbywały się w 6 sesjach plenarnych oraz w 6 sekcjach. W sumie wygłoszonych zostało 39 referatów (spośród 40 zapowiedzianych w programie konferencji). Podjęte zostały zagadnienia normy w logopedii (m.in. prezentacja wyników badań pilotażowych nad normą czasu fonacji polskojęzycznych dorosłych), interdyscyplinarności i metodologii logopedii, dwujęzyczności (poglądy i implikacje praktyczne), płynności i prozodii mowy, fonacji, zaburzeń komunikacji i głosu o różnorodnej patogenezie (u dzieci i dorosłych) w teorii i praktyce. Odbyła się także sesja plakatowa. Warto podkreślić, że w ostatniej sesji plenarnej (nt. Logopedia z perspektywy młodych praktyków) referaty wygłaszali członkowie logopedycznych kół naukowych z Uniwersytetu Warszawskiego, Akademii Pedagogiki Specjalnej oraz Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Oprócz wystąpień naukowych został zorganizowany, opracowany i prowadzony przez piszącą to sprawozdanie wieczór zatytułowany „Pamiętajmy o tych, których już z nami nie ma – wspomnienia o Osobach ważnych dla środowiska logopedycznego”. Wsparciem w organizacji tego wieczoru była również wymiana propozycji między piszącą te słowa a dr M. Kurowską.
W konferencji czynny udział wzięli następujący członkowie Sekcji Logopedycznej: prof. dr hab. M. Kielar-Turska, dr hab. O. Jauer-Niworowska, dr hab., prof. APS S. Śniatkowski, dr hab. E. Wolańska, dr J. Zawadka, dr M. Kurowska, dr I. Więcek-Poborczyk, dr D. Lipiec, mgr A. Mężyk, dr A. Jarzyńska-Bućko, dr B. Ciecierska-Zajdel.
Celem tego spotkania było przede wszystkim omówienie sytuacji psychologicznej pacjentów jąkających się oraz rodzin tych osób, tzn. ich stanu psychicznego i otrzymywanych form wsparcia terapeutycznego. Tym razem problematyka warsztatów organizowanych przez Sekcję Logopedyczną nie była poruszana od strony metodyki terapii jąkania. Podstawą dyskusji stała się prelekcja oraz prezentacja unikatowego filmu dokumentalnego „When I stutter”, udostępnionego Sekcji Logopedycznej jednorazowo dzięki uprzejmości mgr E. Szerszeńskiej. W spotkaniu wzięło udział ponad 50 osób (wśród nich byli logopedzi, logopedzi-psycholodzy, studenci i słuchacze studiów logopedycznych oraz, co szczególnie chciałabym podkreślić, rodzice dzieci z niepłynnością w mówieniu oraz osoby dorosłe jąkające się (o różnym stopniu nasilenia tego zaburzenia). Oprócz wartości merytorycznej treści prelekcji oraz dokumentu filmowego warto zaznaczyć, że szczególnie ważne były wypowiedzi osób jąkających się i rodziców dzieci obciążonych tym zaburzeniem. Podsumowaniem dyskusji była niska ocena wsparcia psychologicznego w Polsce udzielanego osobom jąkającym się oraz ograniczona świadomość społeczna problemu jąkania (i jego konsekwencji psychicznych) w naszym kraju. Wyżej oceniano pomoc logopedyczną. Podczas tego spotkania zgłoszona została potrzeba zorganizowania grupy wsparcia dla rodziców dzieci jąkających się. W tym celu, z inicjatywy mgr E. Szerszeńskiej i dr A. Jarzyńskiej-Bućko, przewodnicząca Sekcji podjęła starania o uzyskanie zgody władz Akademii Pedagogiki Specjalnej na comiesięczne bezpłatne udostępnianie sali dydaktycznej na spotkania rodziców dzieci jąkających się z terapeutami (z udziałem niewielkiej liczby studentów logopedii APS i UW). Zgodę tę uzyskano, ale pierwsze spotkanie zaplanowane na 30.03.20r. nie odbyło się z powodu pandemii. W br. organizacją grupy wsparcia na terenie Akademii zajmuje się członkini SL TKJ dr A. Jarzyńska-Bućko.
Dr Danuta Emiluta-Rozya
przewodnicząca Sekcji Logopedycznej TKJ
Warszawa, dnia 17 marca 2022 r.
Z przedstawionego sprawozdania (i niezależnie od sprawozdania) można wyciągnąć wiele interesujących i ważnych, w moim mniemaniu, wniosków dla dalszego funkcjonowania naszego Towarzystwa. Oto kilka uwag, które w imieniu własnym i ustępującego Zarządu chciałbym przekazać:
***
Sprawozdanie niniejsze dobrze świadczy o działalności naszego Towarzystwa. Mimo wszystkich przeciwności i niezbyt dużej aktywności znacznej części naszych członków prezesi oraz zarządy oddziałów i przewodniczący sekcji włożyli wiele pracy, co uwidoczniło się w sprawozdaniu.
Szczególne podziękowania należą się pani prof. Elżbiecie Wierzbickiej-Piotrowskiej za kierowanie już kolejną kadencję projektem „Dialog pokoleń”, którego realizacja stanowi rodzaj lokomotywy działań nie tylko Oddziału Warszawskiego i Sekcji Gwaroznawczej, ale także innych oddziałów naszego Towarzystwa. Wyrazy wdzięczności należą się śp. Prof. Barbarze Falińskiej za pomysł i aktywne uczestnictwo w projekcie do końca swoich dni.
Składam też wyrazy podziękowania pani dr Agnieszce Grażul-Luft i za zorganizowanie Oddziału w Płocku a całemu Zarządowi za kierowanie pracami Oddziału w sposób interesujący dla środowiska miasta Płocka.
Składam podziękowania wszystkim instytucjom: Radzie Towarzystw Naukowych przy PAN, Narodowemu Centrum Kultury, Warszawskiemu Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń (WCIES), Fundacji Języka Polskiego, Instytutowi Języka Polskiego i Instytutowi Polonistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego, Mazowieckiej Uczelni Publicznej w Płocku, władzom samorządowym powiatów: augustowskiego, grajewskiego, sejneńskiego, sokólskiego, suwalskiego, burmistrzowi miasta Ostrów Mazowiecka – panu Jerzemu Bauerowi, wszystkim dyrektorom szkół i nauczycielom oraz uczniom tych szkół oraz dyrektorom bibliotek, z którymi w ostatniej kadencji współpracowaliśmy i otrzymywaliśmy niejednokrotnie wymierną pomoc organizacyjną i finansową. Bez ich udziału i pomocy nasz dorobek byłby znacznie uboższy.
Dziękuję naszemu jedynemu członkowi wspomagającemu, panu dr. Włodzimierzowi Ulickiemu – właścicielowi i dyrektorowi Domu Wydawniczego „Elipsa”, wydawcy „Poradnika Językowego” i większości naszych publikacji za dobrą, rzetelną współpracę i przyjaźń.
Dziękuję redaktorowi naczelnemu „Poradnika Językowego” i całemu zespołowi redakcyjnemu za sprawne prowadzenie czasopisma, które stanowi cenną wizytówkę naszego Towarzystwa.
Osobne podziękowania kieruję do Pani Prof. Henryki Sędziak – prezes Oddziału w Łomży, która od 1966 roku, a więc od początku istnienia naszego Towarzystwa kieruje pracami Oddziału. Jej praca naukowa, która znalazła swoje odbicie m.in. w serii wydawniczej „Język Mazowsza i Podlasia”, jak i działania organizacyjne w zakresie organizacji obozów i konferencji gwaroznawczych stanowiły i stanowią ważny wkład do działalności Towarzystwa Kultury Języka.
Dziękuję Koleżankom i Koledze z prezydium Zarządu Głównego naszego Towarzystwa. Bez ich wkładu pracy trudno by mi było kierować Towarzystwem.
Na koniec dziękuję pani Joli Niemyjskiej – sekretarce, pełniącej jednocześnie funkcję księgowej, Zarządu Głównego. Pani Jola Niemyjska pracowała dla Towarzystwa ponad 20 lat, w ostatnim okresie z powodu naszej niewypłacalności, społecznie.
Szanowne Koleżanki, Szanowni Koledzy, w ubiegłym roku minęło 25 lat, kiedy po śmierci mojego profesora, prof. Michała Jaworskiego, zostałem wskazany przez Panią Profesor Falińską na prezesa Towarzystwa. Dzisiaj podjąłem decyzję, aby nie kandydować na tę funkcję ani na żadną inną w naszym Towarzystwie. Jednocześnie deklaruję swój dalszy udział w pracach naukowych i popularnonaukowych prowadzonych przez Towarzystwo.
Prof. dr hab. Józef Porayski-Pomsta
Prezes Towarzystwa Kultury Języka
Warszawa, dnia 19 marca 2022 roku
Objaśnienia wyrazów i zwrotów
MENEDŻER PRZYSWOJONY, ALE CZY ZNANY? Rzeczownik o postaci menedżer, menadżer lub manager występuje w słownikach w dwu znaczeniach: 'impresario' i 'osoba zarządzająca', przy czym w drugim znaczeniu, które obecnie jest notowane jako podstawowe, pojawia się w polskich źródłach kodyfikacyjnych pod koniec drugiej połowy XX w.
więcej...
MINISTER I MAGISTER. 'Tytuł częstokroć w starych autorach używany, znaczy doktora filozofii' podaje SL - obejmujący słownictwo końca XVIII i początku XIX w. - pod hasłem magister. Oprócz tego znaczenia znaleźć tu moż-na również inne: 'przełożony' (np. pocztmagister) oraz wynikające z przykładów 'dowódca wojskowy' (magister artylleryi), 'mistrz kapeli muzycznej' (kapelmajster).
więcej...
O LEPSZĄ JAKOŚĆ PORADNICTWA JĘZYKOWEGO. Ponad dwadzieścia lat temu Magdalena Foland-Kugler rozpoczynała swój artykuł zdaniem: "Zainteresowanie sprawami poprawności języka wciąż wzrasta".
więcej...
PANI PREZYDENT CZY PREZYDENTKA? Żeńskie rzeczowniki osobowe, tożsame z odpowiednimi nazwami męskimi, bo przejęte właśnie z r.m., takie jak minister, premier szerzą się zwłaszcza od drugiej połowy XX w.
więcej...
POMYSŁ PROJEKTU. Dobrze znany wszystkim użytkownikom polszczyzny wyraz projekt tradycyjnie pojawiał się w trzech znaczeniach: 'zamierzony plan działania, postępowania'; 'plan, szkic czegoś, np. budowli, konstrukcji, przedsięwzięcia, ustawy'; 'wstępna wersja jakiegoś dokumentu'.
więcej...
HANDOUT. Od jakiegoś czasu na polonistycznych konferencjach językoznawczych często używa się - w mowie i piśmie słowa handout.
więcej...Prekursorem Towarzystwa Kultury Języka był zespół redakcyjny "Poradnika Językowego", założonego w 1901 r. przez Romana Zawilińskiego w Krakowie. Wśród grona jego czytelników i współpracowników zrodziła się myśl założenia Koła Przyjaciół tego czasopisma. W 1929 r. zmodyfikowano pierwotne plany i postanowiono powołać do życia Towarzystwo Poprawności Języka Polskiego. Zmiana nazwy w 1933 r. na Towarzystwo Krzewienia Poprawności i Kultury Języka nie wiązała się ze zmianą celów i zadań Towarzystwa. Skupiało ono nadal uwagę na działalności komisji specjalistycznych, organizowaniu zebrań odczytowo-dyskusyjnych i wydawaniu "Poradnika Językowego" redagowanego przez Witolda Doroszewskiego. Towarzystwo zajmowało się również krzewieniem poprawności i kultury języka polskiego przez organizowanie poradnictwa językowego dla instytucji wydawniczych, oświatowych oraz dla szerokich kręgów społeczeństwa.
