„(...) polszczyzna jest zobowiązaniem, a dla niektórych pasją” - Czesław Miłosz
Sprawozdanie z Walnego Zgromadzenia delegatów
Towarzystwa Kultury Języka w dniu 28 marca 2025 r.
W dniu 28 marca 2025 r. w Warszawie odbyło się Walne Zgromadzenie delegatów Towarzystwa Kultury Języka. Jego celem było m.in. przyjęcie sprawozdań ustępujących władz TKJ oraz wybór nowych, przyjęcie sprawozdania redaktor naczelnej „Poradnika Językowego” oraz uchwały o nadaniu zasłużonym działaczom TKJ tytułu członka honorowego.
Obrady rozpoczęły się wyznaczeniem przewodniczącego obrad, na którego jednogłośnie wybrano prof. dr. hab. Józefa Porayskiego-Pomstę, oraz sekretarza spotkania, którym została dr Joanna Zawadka. Ważność Walnego Zgromadzenia stwierdzono na podstawie zgodności ze statutem Towarzystwa Kultury Języka. Po przyjęciu porządku obrad dokonano wyboru członków komisji statutowej, komisji wyborczej oraz komisji wnioskowej.
Następnie ustępująca Prezes Towarzystwa Kultury Języka – dr hab. Elżbieta Wierzbicka-Piotrowska, prof. UW – przedstawiła sprawozdanie z prac Zarządu Głównego Towarzystwa Kultury Języka za lata 2022–2025. Prezes TKJ wskazała w szczególności na podjęte starania pozyskania funduszy na realizację projektu „Dialog pokoleń”, wspieranie działalności czasopisma „Poradnik Językowy” oraz organizację 18 lutego 2025 r. debaty z udziałem językoznawców na temat zmian zasad pisowni polskiej w związku z komunikatem Rady Języka Polskiego z maja 2024 roku. Spotkanie naukowe odbyło się pod honorowym patronatem rektora UW prof. dr. hab. Alojzego Z. Nowaka.
Po wystąpieniu dr hab. Elżbiety Wierzbickiej-Piotrowskiej, prof. UW sprawozdania z działalności w minionej kadencji przedstawili prezesi oddziałów i przewodniczący sekcji tematycznych, a sytuację finansową Towarzystwa Kultury Języka omówiła Skarbnik Zarządu Głównego dr Magdalena Wanot-Miśtura. Następnie dr hab. Elżbieta Wierzbicka-Piotrowska, prof. UW w imieniu mgr Bożeny Kwas-Białej przedstawiała sprawozdanie Sądu Koleżeńskiego, który w latach 2022–2025 nie miał zgłoszonych żadnych spraw do rozpatrzenia. Następnie dr Marta Piasecka zaprezentowała sprawozdanie Głównej Komisji Rewizyjnej, informując, że w świetle przedłożonych sprawozdań komisja stwierdza celowość, rzetelność i gospodarność działań Zarządu Głównego TKJ. W kolejnym punkcie obrad redaktor naczelna „Poradnika Językowego” dr hab. Wanda Decyk-Zięba, prof. UW przedstawiła sprawozdanie z działalności redakcyjnej czasopisma.
Po wysłuchaniu wszystkich sprawozdań przystąpiono do dyskusji nad sprawozdaniem Zarządu Głównego. W nawiązaniu do informacji o liczbie osób aktywnych w poszczególnych oddziałach TKJ prof. dr hab. Dorota Zdunkiewicz-Jedynak stwierdziła, że Towarzystwo powinno starać się pozyskać nowych członków. Ponadto należy rozważyć wprowadzenie w większym stopniu nowych form działalności i wyjście poza aktywność o charakterze wyłącznie wykładowym. Prof. dr hab. Halina Karaś zauważyła, że w sprawozdaniach oddziałów była mowa o innych formach działalności – np. digitalizacji materiałów audio i tekstów. Takie działania są niezbędne, żeby w następnym kroku móc zaangażować członków TKJ do promowania tych zasobów. Prof. dr hab. Józef Porayski-Pomsta dodał, że przedstawione głosy w dyskusji wskazują na dwa aspekty działalności TKJ – działania polegające na popularyzacji wiedzy skierowane bezpośrednio do odbiorców (wykłady) oraz działania umożliwiające przekazywanie wiedzy, kierowane do środowiska naukowego. Prof. dr hab. Józef Porayski-Pomsta wskazał, że można by rozważyć stworzenie cyklu rozmów z ekspertami w formie podcastów. Prof. dr hab. Urszula Sokólska nawiązała do wcześniejszego wątku i zaproponowała, by więcej działań ukierunkowanych było na ustalenie, jakie zagadnienia językowe interesują młode pokolenie Polaków. Być może potrzebne byłyby w tym celu badania lub konsultacje ze studentami i uczniami szkół. Należy także rozważyć możliwość stworzenia projektu, w którym to młodzież badałaby zainteresowania językowe swojego pokolenia. Dr hab. Andrzej Borkowski, prof. UwS stwierdził, że cel, o którym mówiła jego przedmówczyni, można osiągnąć dzięki zastosowaniu metody projektowej, która świetnie sprawdza się w pracy z młodzieżą. Zauważył też, że dużą wartość ma promowanie tematyki logopedycznej przez TKJ.
fot. E. Wierzbicka-Piotrowska
W głosowaniu bez głosu sprzeciwu udzielono absolutorium ustępującemu Zarządowi Głównemu i wszystkim władzom Towarzystwa. Walne Zgromadzenie jednomyślnie zagłosowało też za nadaniem dr hab. Jolancie Chojak, prof. UW oraz mgr. Jarosławowi Konopce tytułu Członka Honorowego Towarzystwa Kultury Języka. W imieniu Prezydium Towarzystwa Kultury Języka i wszystkich członków ustępująca Prezes dr hab. Elżbieta Wierzbicka-Piotrowska, prof. UW uroczyście wręczyła mgr. Jarosławowi Konopce dyplom honorowego członka TKJ.
Następnie przewodniczący Walnego Zgromadzenia przypomniał zasady wyboru władz, przywołując §§ 28, 32 oraz 33 Statutu Towarzystwa Kultury Języka. Spośród wszystkich zgłoszonych osób wyłoniono Zarząd Główny. W czasie krótkiej przerwy w obradach odbyło się pierwsze posiedzenie Zarządu Głównego, w trakcie którego jego członkowie wyłonili spośród swego grona prezydium w składzie: dr hab. Elżbieta Wierzbicka-Piotrowska, prof. UW – prezes, dr hab. Katarzyna Sobolewska – zastępca prezesa, dr Danuta Emiluta-Rozya – zastępca prezesa, dr Magdalena Wanot-Miśtura – skarbnik, dr Joanna Zawadka – sekretarz. Członkami prezydium zostali: prof. dr hab. Halina Karaś, dr hab. Magdalena Trysińska, prof. UW.
Spośród zgłoszonych kandydatów ukonstytuowała się Główna Komisja Rewizyjna: dr Marta Piasecka – przewodnicząca, mgr Przemysław Megger – sekretarz, mgr Jarosław Konopka – członek. Spośród zgłoszonych kandydatów ukonstytuował się Główny Sąd Koleżeński w składzie: dr hab. Anna Hryniewicka – przewodnicząca, dr Izabela Stąpor – zastępca przewodniczącej, dr Monika Jabłońska – członek.
Po wznowieniu obrad Walnego Zgromadzenia prof. dr hab. Józef Porayski-Pomsta pogratulował wyboru nowym władzom TKJ: Prezes Zarządu Głównego – dr hab. Elżbiecie Wierzbickiej-Piotrowskiej, prof. UW – i całemu Zarządowi Głównemu, Głównej Komisji Rewizyjnej oraz Głównemu Sądowi Koleżeńskiemu, życzył dobrego prowadzenia spraw Towarzystwa i przekazał przewodnictwo w obradach nowo wybranej Prezes. Prezes Zarządu Głównego wyraziła nadzieję, że nowi członkowie, którzy w najbliższym czasie dołączą do TKJ, nie tylko włączą się aktywnie w prace istniejących oddziałów i sekcji, ale zechcą podjąć działania w zakresie badania języka młodego pokolenia. Prezes zadeklarowała dalsze wspieranie „Poradnika Językowego” i działań prowadzonych w ramach projektu „Dialogu Pokoleń”. Na zakończenie podziękowała wszystkim za przybycie i aktywny udział i zamknęła Walne Zebranie Delegatów TKJ.
Objaśnienia wyrazów i zwrotów
MENEDŻER PRZYSWOJONY, ALE CZY ZNANY? Rzeczownik o postaci menedżer, menadżer lub manager występuje w słownikach w dwu znaczeniach: 'impresario' i 'osoba zarządzająca', przy czym w drugim znaczeniu, które obecnie jest notowane jako podstawowe, pojawia się w polskich źródłach kodyfikacyjnych pod koniec drugiej połowy XX w.
więcej...
MINISTER I MAGISTER. 'Tytuł częstokroć w starych autorach używany, znaczy doktora filozofii' podaje SL - obejmujący słownictwo końca XVIII i początku XIX w. - pod hasłem magister. Oprócz tego znaczenia znaleźć tu moż-na również inne: 'przełożony' (np. pocztmagister) oraz wynikające z przykładów 'dowódca wojskowy' (magister artylleryi), 'mistrz kapeli muzycznej' (kapelmajster).
więcej...
O LEPSZĄ JAKOŚĆ PORADNICTWA JĘZYKOWEGO. Ponad dwadzieścia lat temu Magdalena Foland-Kugler rozpoczynała swój artykuł zdaniem: "Zainteresowanie sprawami poprawności języka wciąż wzrasta".
więcej...
PANI PREZYDENT CZY PREZYDENTKA? Żeńskie rzeczowniki osobowe, tożsame z odpowiednimi nazwami męskimi, bo przejęte właśnie z r.m., takie jak minister, premier szerzą się zwłaszcza od drugiej połowy XX w.
więcej...
POMYSŁ PROJEKTU. Dobrze znany wszystkim użytkownikom polszczyzny wyraz projekt tradycyjnie pojawiał się w trzech znaczeniach: 'zamierzony plan działania, postępowania'; 'plan, szkic czegoś, np. budowli, konstrukcji, przedsięwzięcia, ustawy'; 'wstępna wersja jakiegoś dokumentu'.
więcej...
HANDOUT. Od jakiegoś czasu na polonistycznych konferencjach językoznawczych często używa się - w mowie i piśmie słowa handout.
więcej...